مهمترین وظیفه ما مهندسان، ارایه سامانه‌هایی ایمن به جامعه است
نگاهی به نمایشگاه صنعت ساختمان و صنایع سرمایشی و گرمایشی مشهد
هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت ساختمان (معماری و عمران) و صنایع سرمایشی و گرمایشی که در تاریخ ۱۹ الی ۲۳ خرداد ماه در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد برگزار گردید، پذیرای تعداد زیادی از شرکت‌های فعال در صنعت‌های ساختمان و صنایع سرمایشی و گرمایشی بود.
هر چند که شرکت‌ها استقبال خوبی از نمایشگاه به عمل آوردند، اما متاسفانه نمایشگاه امسال استقبال قابل قبولی را از طرف بازدیدکنندگان شاهد نبود. یکی از دلایل خلوتی نمایشگاه را می‌توان برگزاری بازی‌های جام جهانی فوتبال دانست. دلیل دیگر نیز می‌تواند همزمانی برپایی نمایشگاه با نیمه شعبان و تعطیلات ناشی از آن باشد. البته به این مناسبت، در شب چهارم نمایشگاه برنامه‌های شاد و مفرحی برای مخاطبین در نظر گرفته شده بود. دلایل دیگر را از زبان شرکت‌کنندگان خواهیم شنید. به سراغ برخی از این فعالان عرصه تاسیسات رفتیم تا با شرایط و دیدگاه‌های آنان بیشتر آشنا شویم:
مدیریت «شرکت هوران تهویه پارس»، یکی از مخاطبان ما بود. از غرفه بسیار بازدید می‌شد و این بهانه‌ای بود برای جویا شدن از محصول یا خدمت جدید این شرکت.
به گفته مهندس نادرپور، کلمه هوران از هورشید و در واقع از خورشید گرفته می‌شود؛ چرا که قبلا به خورشید هورشید گفته می‌شده است و نامی ایرانی است.
این شرکت به ساخت یونیت فن‌کویل‌های سلولزی مشغول است. نادرپور در این‌باره گفت: ما اولین تولیدکننده یونیت فن کویل‌های سلولزی هستیم (۴ سال پیش)، منتها ثبت اختراع نکردیم. وی ادامه داد: این محصول به تنهایی قادر به تامین سرمایش و گرمایش یک واحد مسکونی می‌باشد و مصرف انرژی و برق بسیار پایینی دارد.
جالبت این‌جاست که استفاده از این نوع محصول در بیشتر کشورهای دنیا منسوخ شده است و دلیل عدم استفاده این است که مبنای کار این محصول با آب است. چرا که در آن کشورها نیروگاه هسته‌ای وجود دارد و استفاده از محصولات که متکی به برق هستند، مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
اگرچه ساختمان‌سازها، مهندسین و مشاورین از این غرفه دیدن به عمل آوردند، اما با این حال مدیریت هوران تهویه پارس نمایشگاه امسال را خلوت ارزیابی نمود و اظهار کرد که در یکی دو سال گذشته ساختوساز در سطح کشور دچار رکود شده است و در این شرایط کاری، آن‌هایی که محکم‌تر هستند، می‌مانند. از نظر وی راز این محکمی و ماندگاری، ارایه محصولات جدید و باکیفیت و دسترسی به بازار فروش گسترده است.
با مدیرعامل «شرکت گرمایشی و تابشی ایرانیان» به گفتگو نشستیم و از سامانه‌های گرمایشی تابشی، محصولی که چند سالی است به ایران وارد شده ولی هنوز جایگاه خود را آن‌طور‌که شایسته است نیافته، بیشتر جویا شدیم.
وی که خود مهندس مکانیک سیالات است درباره این محصول چنین توضیح داد: بازدهی انرژی بالا، هزینه نگهداری پایین، قابلیت تامین گرمایش در مناطق مختلف با دماهای متفاوت، نصب راحت و عدم اشتغال فضای زیاد، تنها برخی از تفاوت‌های این سامانه گرمایشی با سایر سامانه‌هاست.
سروش کرمانی ادامه داد: اساس این نوع گرمایش از خورشید گرفته شده است؛ تابش خورشید بدون هیچ اثری به هوا نفوذ کرده و تنها زمانی به گرما تبدیل می شود که با افراد و سطوح برخورد نماید. بنابراین نحوه فعالیت این سامانه به این صورت است که یک عامل گرم‌کننده مانند مشعل وجود دارد و یک عامل گرم شونده مثل لوله و عامل گرم کننده، عامل گرم شونده را آنقدر گرم می کند که وارد طیف مادون قرمز شود. اشعه مادون قرمز شروع به تابش توسط بازتابنده می‌کند و سطح جسمی را که ما می‌خواهیم گرم شود، گرم می‌کند و این روال به صرفه‌جویی انرژی منتهی می‌شود.
در سامانه‌های دیگر ما دمش هوای گرم را به محیط داریم، به همه جا یکسان. مثلا یک فن هوای گرم را وارد محیط می‌کند؛ هوای گرم سبک است و بالا می‌رود. در نتیجه در یک سالن و سوله صنعتی با ارتفاع ۱۲ متر که ما فقط نیاز به گرم کردن ۲ متر بالاتر از سطح زمین را داریم، انرژی زیادی به هدر می‌رود. چرا که باید ۱۰ متر بالا را گرم کنیم تا به ۲ متر پایین برسیم. این در حالی است که هوای گرم از طریق فن‌های تهویه خارج می‌شود.
همان‌طور‌که کرمانی اشاره نمود، کاربرد سامانه‌های گرمایشی تابشی لوله‌ای در فضاهای باز مانند سالن‌های صنعتی، سالن‌های ورزشی، مساجد و مصلی‌ها، نمایشگاه‌ها و تعمیرگاه‌ها، گلخانه‌ها و مرغداری‌ها، رستوران‌ها و … می‌باشد.
از وی درباره این‌که این اشعه چه ضررهایی می‌تواند در پی داشته باشد، پرسیدیم: نه، به هیچ وجه ضرری در پی ندارد. حتی وقتی در گلخانه و مرغداری به کار رود مانند خورشید عمل می کند و بازده فعالیت‌ها را افزایش نیز می‌دهد. قابل ذکر است که میزان گازهای سمی و آلاینده در دستگاه‌های ما بسیار پایین است.
شرکت گرمایشی و تابشی ایرانیان در این نمایشگاه، سامانه‌های جدید تابشی سرامیکی را نیز ارایه کرده بود. این سامانه امکان گرم کردن ارتفاع های بسیار بیشتر نسبت به سامانه های لوله‌ای را دارد و بازده بیشتری نیز به همراه دارد (بازده حرارتی سامانه‌های تابشی سرامیکی: ۹/۸۰ درصد و بازده حرارتی سامانه‌های تابشی لوله ای بین ۵۰ تا ۷۷ درصد است).
طبق گفته کرمانی، حدود ۸۰ سال است که سامانه‌های گرمایشی تابشی در سطح جهان استفاده می‌شوند و فقط ۱۰سال است که این فناوری وارد ایران شده است. البته به طور محدود در داخل تولید نیز می‌شود.
به گفته وی هم‌اکنون درصد زیادی از مرغدار‌‌ها و گلخانه‌دارها به سمت این محصولات متمایل شده‌اند. البته تا چند سال پیش یارانه‌های خاصی به این محصولات تعلق می‌گرفته است که در حال حاضر لغو شده است.
مدیرعامل شرکت اظهار نمود که در آینده و بالا رفتن بیشتر تعرفه انرژی، استقبال از این محصول بیشتر نیز خواهد گردید. وی در ادامه به ذکر یک نمونه پرداخت: طبق تحقیقی که انجام دادم، در عرض شش ماه کل هزینه‌ای که بابت خرید و نصب سامانه‌های گرمایش تابشی پرداخت می‌شود، با میزان صرفه‌جویی که در مصرف انرژی که اتفاق می‌افتد، به مجموعه استفاده‌کننده بر خواهد گشت.
وی در ارتباط با نمایشگاه اذعان کرد: شرکت‌ها در سطح بالایی در نمایشگاه حاضر شدند، اما سطح بازدیدها پایین بود و همین‌طور میزان اطلاع‌رسانی نمایشگاه؛ چه قبل و چه در هنگام نمایشگاه. همچنین میزان امکانات رفاهی نیز در حد قابل قبولی نبود.
شرکت «صنایع تولیدی نُحُرم»، به‌عنوان تولیدکننده انواع پکیج‌های آپارتمانی، در نمایشگاه امسال با این شعار که مزیت ما کیفیت ماست، حاضر شده بود. این شرکت که بومی استان خراسان است و به مانند سال‌های گذشته در نمایشگاه حضور یافته بود.
مدیرعامل شرکت، مجید حشمتی در ارتباط با نمایشگاه گفت: هیچ سالی به این اندازه نمایشگاه بی‌رونق نبوده است. وی افزود: ممکن است نابسامانی و کند بودن بازار سکن و ساختوساز دلیل این امر باشد. با این حال نمایشگاه وجهه تخصصی بودن خود را حفظ نموده است و اکثر مخاطبین ما مهندسین عمران، تاسیسات و یا مالکینی هستند که پروژه خاصی در دست اجرا دارند.
خالی از لطف نیست که بدانید نُحُرم، اسمی بومی و به معنای گرما و حرارت است.
شرکت «تهویه سپهر» از دیگر حاضران در نمایشگاه بود. مسوول خدمات پس از فروش شرکت، فعالیت آن را در زمینه تولید سامانه‌های سرمایشی و گرمایشی بیان کرد. وی گفت: تمرکز ما بیشتر بر روی تولید هواسازهای آپارتمانی (ایرواشر) است. چرا که اولین تولیدکننده آن در کشور هستیم (حدود سال ۸۶).
وی توضیح داد: بالا بودن هزینه‌های نصب و راه‌اندازی سامانه‌های تهویه مطبوع مرکزی در آپارتمان‌ها، ما را بر آن داشت که به طراحی و تولید هواسازهای مستقل آپارتمانی (ایرواشر) سقفی بپردازیم. در مرحله بعد انواع دیگر هواساز از جمله هواسازهای ایستاده با کویل گرمایشی را تولید نمودیم. به‌صورتی‌که در هر واحد مستقل آپارتمانی با پرداخت هزینه بسیار پایین و بدون نیازبه دستگاه‌های رادیاتور و فن‌کویل، تنها از طریق شبکه کانال‌های هوا، گرمای دلپذیر زمستان و سرمای مطبوع تابستان با حفظ رطوبت مناسب فراهم شود.
از عربلو درباره میزان و نوع مخاطب پرسیدیم که گفت: نصب و اجرای تولیدات ما در حین معماری است؛ بنابراین سازندگان ساختمان چه به صورت انبوه و چه به صورت تکی، مخاطب ما هستند.
وی نیز نمایشگاه را نسبت به سال‌های گذشته خلوت برآورد نمود و اظهار کرد: شاید این حجم کم بازدیدکننده، فقط مختص به روزهای اول نمایشگاه که ما در آن به سر می‌بریم باشد.
ناگفته نماند که روزهای آخر نیز استقبالی که انتظار می‌رفت از نمایشگاه به عمل نیامد.
محمدعلی صدیقی، مدیر عامل «شرکت مهندسی اپرا تهویه»، زمینه فعالیت شرکت را تولید تجهیزات تهویه مطبوع مانند تولید فن کویل و مینی چیلر دانست. وی گفت: محصولات جدید ما طبق آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا تولید می‌شوند؛ به عنوان مثال به خاطر مضرات زیست‌محیطی و فنی که کولرگازی دارد، با آن مخالفیم. چرا که خطر نشت گاز دارد و برای ریه انسان بسیار مضر است. اما از‌آنجایی که در آب جریان دارد، وسیله ایمنی است. البته آب را مصرف نمی‌کند، فقط به عنوان منتقل‌کننده سرما و گرما از آن استفاده می‌شود. بنابراین نه تبخیر آب وجود دارد و نه هر گونه اتلاف دیگر. در صورتی که کولرگازی مصرف بالای گاز و برق دارد.
وی در همین راستا افزود: وظیفه ما مهندسان این است که سامانه‌هایی را به مردم ارایه نماییم که مطمئن و ایمن باشد و از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
صدیقی به محصولات جدید نیز اشاره کرد؛ وی گفت: برای بانک‌ها و ادارات نوعی فن کویل ایستاده معرفی نموده‌ایم. این موسسات در ساعت خاصی تعطیل می‌شوند؛ ولی متاسفانه سامانه‌های سرمایشی و گرمایشی تا صبح روشن می‌مانند. اما سامانه‌های جدید ما راندمان عملکرد بسیار بالایی دارند و فقط کافی است نیم ساعت قبل از شروع به کار ادارات، روشن شوند. این یعنی صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف انرژی.
وی یادآور شد که برنامه‌ای هم برای استفاده از دستگاه‌هایی که با انرژی خورشیدی کار می‌کنند دارند و تحقیقاتی را در این رابطه انجام می‌دهند تا درصد و آمار واقعی مزایای استفاده از این سامانه های نوین را به دست بیاورند؛ آماری که صرفا جهت فروش بیشتر نیست.
شایان ذکر است که در حال حاضر اکثر سامانه‌های خورشیدی وارداتی هستند ولی اپرا تهویه به تولید نیز می‌اندیشد.
مدیر عامل اپرا تهویه نگاه مثبتی به آینده صنعت تاسیسات داشت و ابراز نمود: میزان واردات بیشتر شده است و به همین دلیل، شرکت‌های قدیمی‌تر به فکر افتاده‌اند که تغییراتی در کیفیت بدهند و حالتی رقابتی ایجاد شده است.
همان‌گونه‌که همه می‌دانیم، نمایشگاه بین‌المللی شهر مشهد، یکی از قطب‌های مهم نمایشگاهی کشور است و این موضوع فقط درباره نمایشگاه‌های صنعت ساختمان و تاسیسات، صدق نمی‌کند، بلکه تمامی نمایشگاه‌ها را پربار از سر می‌گذراند.
در طول گزارش نقدهایی به این نمایشگاه وارد شد و تنها دلیل آن توقعاتی بود که به سبب نمایشگاه‌های موفق گذشته از این نمایشگاه نیز ایجاد شده بود. البته در طی گزارش سعی شد برآورده نشدن این انتظارات تا حدودی بررسی شود. در هر صورت این نمایشگاه نیز به اتمام رسید و آرزوی ما برای دوره هجدهم آن، برطرف شدن کاستی‌های این دوره و رسیدن به شرایط مطلوب قبلی است.